Helikopter ebeveynlik nedir? Bilmen gerekenleri anlatıyoruz!
Neredeyse her şeyin sürekli olarak değiştiği dünyada, ebeveynlik kavramı da yeni bakış açılarıyla şekilleniyor. Son dönemlerde adını sıklıkla duyduğumuz helikopter ebeveynlik de işte bunun bir örneği. Peki, helikopter ebeveynlik nedir? Şimdi öğrenme zamanı!
Günlük hayatta çevrendeki anne veya babalardan “Biz sınavdan yüz aldık!”, “Bugün babamızla vakit geçirdik.” veya “Benim çocuğum büyüyünce mühendis olacak!” gibi ifadeleri duyuyorsundur. Ya da bu tarz cümleler senin de sık sık ağzından çıkıyor olabilir. Bu cümleler çocuklarına aşırı derece ilgi gösteren ve evladının çevresinde pervane olan ebeveynlerin tutumlarını gösteriyor. Bu yaklaşım, işte “helikopter ebeveynlik” kavramını tek başına bile açıkça anlatıyor. Daha bilmen gereken çok şey var. Hadi, detaylara iniş yapalım!
Helikopter Ebeveynlik Nedir?
Helikopter ebeveynlik, çocuk odaklı yaşayan, çocuklarına fazla yardım eden, onlar yerine program yapan ve çocuklarının yaşamını tüm yönleriyle yöneten mükemmeliyetçi anne-babaların tutumlarını ifade ediyor. Günümüzün en büyük ebeveynlik sorunlarından biri olan helikopter ebeveynlik kavramının, 1990 yılında bir çocuğun annesi hakkında “Helikopter gibi başımda dönüyor.” demesi üzerine literature girdiği biliniyor.
Helikopter Ebeveynlik Nasıl Olur?
Helikopter ebeveyn özellikleri çoğunlukla benzerlik gösteriyor. Bu da helikopter ebeveynliğin gelişimini belirli bir çerçeve etrafında toparlamayı mümkün kılıyor. Bunun yanı sıra helikopter ebeveynlik nasıl olur sorusu için birçok farklı örnek mevcut. En sık görülen helikopter ebeveynlik örnekleri ise şu şekilde:
- Helikopter ebeveynler genellikle çocuğuyla bir bütünmüş gibi davranır. Çocukların tek başına bir birey olmasına izin vermez.
- Bu ebeveynler her ortamda çocuklarından bahseder ve çoğunlukla onlar adına konuşur.
- Çocuğun geleceğiyle ilgili her detayı planlar ve bu doğrultuda çocuğu yönlendirir veya yönetir.
- Helikopter ebeveynler çocuğuna sorumluluk vermekten kaçınır veya onların sorumluluklarını üstlenir.
- Helikopter anne ve babalar çocuklarının kendi başlarına karar almasına izin vermez. Hatta kızının ya da oğlunun kiminle görüşebileceğine bile kendileri karar vermek ister.
- Çocuklarının katılacağı etkinliklere, gideceği kurslara, üniversite seçimine ve ileride evlenecekleri kişiye dahi kendileri karar vermeye eğilimlidir.
Helikopter Ebeveyn Tutumu Çocuğu Nasıl Etkiler?
- Helikopter ebeveyn tutumu çocukların sorun çözme becerisinin gelişmesine engel oluyor. Bir problemle karşılaşan sorunlar kendilerini stres altında ve kaygılı hissediyor.
- Helikopter anne ve babalar tarafından büyütülen çocuklar kendi başlarına karar alamıyor ve öz güven sorunları yaşıyor.
- İletişim kurma noktasında zorlanan bu çocuklar, sosyal hayattan kaçınma ve yalnızlaşma gibi yolları tercih edebiliyor.
- Çocuklar baskı altında olduklarının farkına vardığında öfke kontrol problemi ve kızgınlık gibi tepkiler verebiliyor. Ayrıca ebeveynle sürekli çatışma halinde olabiliyor.
Helikopter Ebeveynlik Ölçeği Nedir?
Helikopter ebeveynlik ölçeği, ebeveyn kontrol algılarını değerlendirmek amacıyla geliştirilen ve çok sayıda maddeden oluşan bir araç. Ebeveynlerin aşırı koruma ve müdahaleleri ile karakterize olmuş tutumlarına odaklanan bu ölçek, çocukların aileleri üzerindeki algılarını basit bir şekilde ortaya koyuyor. Helikopter ebeveynlik ölçeği, pedagoglar ve psikolojik rehberlik danışmanları gibi uzmanlar tarafından çocuklara uygulanıyor.
Helikopter Ebeveynlik Ölçeği Nasıl Çalışır?
Helikopter ebeveynlik ölçeği, anne ve babanın çocuğa karşı tutumlarına ilişkin bilgilerin toplanabilmesi için çocukların işaretleyebileceği bir formatta oluyor. Ölçekte belirli sorulardan oluşan maddeler yer alıyor. Helikopter ebeveynlik ölçeğinde bulunan maddelerin ilk 10’u ise şu şekilde:
- Her gün giyeceğim kıyafetleri seçmek ister.
- Ne zaman üzgün olsam ısrarla “neyin var” diye sorar.
- Arkadaşlarımla oyun oynarken oyunumuza müdahale etmeden duramaz.
- Akşam eve geldiğimde ilk soruları genellikle okul hayatım ile ilgili olur.
- Dünyanın ve çevremizin kötü insanlarla dolu olduğuna inanır.
- Okula başladığım günlerde saatlerce okul dışında veya evin önünde beni bekler.
- Suratımın asık olmasına hiç katlanamaz.
- Büyüdüğümü bir türlü kabul etmek istemez.
- Sınav sonuçlarımın açıklanacağı zamanı sabırsızlıkla bekler.
- Çok sık nasihat eder.
Doğru Ebeveyn Nasıl Olmalı?
Çocuklarını dinleyen, iyi gözlemleyen ancak hayatı kendi başına tecrübe etmesine izin veren, kararları ne olursa olsun onları destekleyen, çocuklarının çabalarını takdir eden, onlara her daim sınırsız sevgi ve saygı gösteren anne-babalar, doğru ebeveyn nasıl olmalı sorusunun iyi bir örneği oluyor. Özetle, bir bireyi en iyi şekilde yetiştirmek için çocuğa özgürlük tanımak ve hata yaparak öğrenmesi gerektiğini kabul etmek gerekiyor.
